Ο Φώτης Κόντογλου στην τρίτη διάστασή του

Το βιβλίο αυτό του Γέροντος Θεοκλήτου Διονυσιάτου με τον τίτλο: "Ο ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ" και με τον εντός παρενθέσεως υπότιτλο "(αγιογράφος, λογοτέχνης, ομολογητής)", είναι ένα νέο έργο, που όμως στο μεγαλύτερο μέρος του αποτελείται από παλαιό υλικό (δημοσιευμένο και αδημοσίευτο). Όλο αυτό το παλαιό υλικό το βλέπει ο συγγραφέας με σύγχρονη κριτική ματιά και το επαναξιολογεί.

Το παλαιό υλικό, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο, αποτελείται:

α) Από τέσσερις ανέκδοτες επιστολές του Φώτη Κόντογλου προς τον π. Θεόκλητο (του 1964).

β) Από δημοσιευμένα στον ημερήσιο τύπο παλαιά κείμενα του Φώτη Κόντογλου (δεκαετίας του 1950 και του 1960).

γ) Από παλαιά κείμενα του π. Θεοκλήτου για τον Φώτη Κόντογλου, δημοσιευμένα σε διάφορα περιοδικά και βιβλία.

δ) Από ομολογιακά (ή άλλα) παλαιά και νεότερα κείμενα του π. Θεοκλήτου (πριν και μετά την κοίμηση του Φ. Κόντογλου και μέχρι προ τριετίας) δημοσιευμένα σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες.

ε) Από το κείμενο της Ι. Κοινότητας του Αγίου Όρους για το θέμα του "Κογκορδάτου", που συνέταξε ο π. Θεόκλητος κατ' ανάθεση της Ι. Κοινότητας του Αγίου Όρους (1979).

στ) Από κείμενα τρίτων.

Για να κάνουμε ευχερέστερη την ανάγνωση όλου αυτού του υλικού και να καταστήσουμε ευκολότερα αντιληπτή την εναλλαγή των διαφόρων πολυσέλιδων κειμένων, χρησιμοποιήσαμε τέσσερις διαφορετικούς τύπους γραμματοσειρών.

Έτσι, το καθαυτό κείμενο του π. Θεοκλήτου είναι γραμμένο σε κανονική όρθια μορφή, ενώ όλα τα παλαιά κείμενά του είναι γραμμένα στην πλάγια μορφή της ίδιας γραμματοσειράς. Όλα τα πολυσέλιδα κείμενα του Φώτη Κόντογλου είναι γραμμένα σε αρχαιοπρεπή πλάγια γραμματοσειρά με ολοσέλιδο διακοσμητικό πλαίσιο. Σε άλλης μορφής γραμματοσειρά με όρθια γράμματα και απλό διακοσμητικό γραμμικό πλαίσιο δίνονται τα ολιγοσέλιδα ή εκτεταμένα κείμενα τρίτων, για να ξεχωρίζουν (όπως π.χ. η βιοχρονογραφία του Φώτη Κόντογλου από τον Αθ. Νιάρχο).

Επειδή σε αρκετά σημεία των δημοσιευόμενων κειμένων του βιβλίου θεωρήσαμε ότι χρειάζεται για τον σύγχρονο μέσο αναγνώστη κάποια επεξήγηση, γι' αυτό το λόγο σε ισάριθμα σημεία τοποθετήσαμε επεξηγηματικές λέξεις ή φράσεις τοποθετημένες μέσα σε αγκύλες ([ ]). Συνεπώς, όπου υπάρχουν αγκύλες είναι δική μας επεξηγηματική προσθήκη.

Προκειμένου να ξεχωρίζει εύκολα ο αναγνώστης την αλλαγή των διαφόρων κειμένων, εκτός από τη διαφορετική γραμματοσειρά, χρησιμοποιήσαμε αρχιγράμματα στα σημεία αλλαγής ή επαναφοράς στο αρχικό κείμενο μετά από παρεμβολή άλλου εκτεταμένου κειμένου.

Διατηρήσαμε την ιστορική ορθογραφία όλων των παλαιών κειμένων, επιφέροντας σιωπηρές διορθώσεις, κυρίως στη στίξη και μόνο εκεί που κρίναμε ότι ήταν απολύτως αναγκαίο.

Προκειμένου να γίνει ξεκούραστη η ανάγνωση του βιβλίου, πατέρες του Ιερού Κοινοβίου επιμελήθηκαν την καλαισθησία του, με σχεδιαστικά κεφαλάρια στην αρχή κάθε κεφαλαίου, με σκίτσα και σχέδια, με εικόνες και φωτογραφίες.

Και επειδή το θέμα αφορούσε τον Φώτη Κόντογλου, και προκειμένου ο αναγνώστης να έρθει σε επαφή με το έργο του μεγάλου ζωγράφου-αγιογράφου, περιλάβαμε στο βιβλίο ικανό αριθμό από ιερές εικόνες και ζωγραφικά έργα που φιλοτέχνησε ο ίδιος, και επιπλέον το πλουτίσαμε με διάφορες φωτογραφίες από στιγμιότυπα της ζωής του.

Οφείλουμε θερμές ευχαριστίες στο Ίδρυμα Φώτη Κόντογλου -στο οποίο προΐσταται η κ. Δέσποινα Κόντογλου, μοναχοκόρη του, και ο σύζυγός της κ. Ιωάννης Μαρτίνος- για την άδεια να δημοσιεύσουμε το εικονογραφικό και φωτογραφικό υλικό που αφορά τον Φ.Κ., προερχόμενο από διάφορες πηγές.