Ο δίκαιος και πολύαθλος Ιώβ. Ο Άγιος της υπομονής

Το γένος μας και καθένας από εμάς, στους τελευταίους καιρούς δοκιμάζεται -όχι όμως αναίτια- τόσο σκληρά όσο ποτέ από τη λήξη του τελευταίου πολέμου και του εμφύλιου σπαραγμού που τελείωσε το 1949.

Στα παλιά σχολεία που φοιτούσαμε, κάποιοι δάσκαλοι μας είχαν μιλήσει για τον Ιώβ. Ήταν από παλιά γωνστή σε μία φράση "Ιώβειος υπομονή". Ρώτησα τελευταία μερικούς μαθητές και φοιτητές μου, τι ήξεραν για τον Ιώβ. Βαθύ σκότος και άγνοια. Να ο ένας λόγος που κρατάτε στα χέρια σας το βιβλίο αυτό. Να και ο δεύτερος λόγος. Ο γράφων πέρασε -όπως και κάθε άνθρωπος- διάφορες δοκιμασίες. Διάβαζε τότε το βιβλίο του Ιώβ και είχε μεγάλη παρηγοριά και βοήθεια. Κανείς άνθρωπος -λέγει ο ιερός Χρυσόστομος- δεν πέρασε ταυτόχρονα όσα ο Ιώβ. Γι' αυτό, εμείς που μπροστά του έχουμε ασύγκριτα μικρότερα και λιγότερα βάσανα ας τον έχουμε για πρότυπο.

Θλίβεται η ψυχή μας όταν άνθρωποι που υποφέρουν με ασθένειες, με θανάτους προσφιλών και οικονομικές καταστροφές, οδηγούνται στην αυτοκτονία, που στις μέρες μας, συχνά εμφανίζεται και μερικές φορές έμμεσα ή άμεσα υιοθετείται (π.χ. η ευθανασία, οι μεταμοσχεύσεις κ.λπ.)

Επειδή, λοιπόν, πιστεύουμε ότι και η άγνοια είναι μία από τις αιτίες των θλίψεών μας, αποφασίσαμε τη μεταγλώτισση στην απλή νεοελληνική το κείμενο του Ιώβ, για να είναι πιο κατανοητό και εύληπτο. Η ελεύθερη όμως απόδοση συμφωνεί με ό,τι οι πατέρες έχουν σχολιάσει και δεν είναι δική μας ή αμάρτυρη.

"Είμαι ένας πιστός αντιγραφέας" όπως θα έλεγε και ο δάσκαλός μας μακαριστός Θεόκλητος Διονυσιάτης ο Αγιορείτης.

Το βιβλίο αυτό απευθύνεται στον απλό άνθρωπο που δοκιμάζεται, θλίβεται, λοιρωδείται, χάνει προσφιλή πρόσωπα, χάνει την περιουσία του, αδικείται, χλευάζεται, εμπαίζεται, αλλά υπομένει και το σπουδαιότερο δεν χάνει τη πίστη του· απορεί όμως και θέτει ορισμένα ερωτήματα, ίσως ακόμα προκαλεί τη δίκη του από τον Θεό. Η φράση "γιατί Θεέ μου;" ακούγεται όλο και πιο συχνά στις μέρες μας. Και όχι μόνο η αμάθεια αλλά και το θράσος αναμεμειγμένα με τον πόνο και τον εγωισμό οδηγούν έως και την ύβριν.

Ας δούμε όμως μερικά στοιχεία για τον Ιώβ και τον συγγραφέα του βιβλίου αυτού.

Ο Ιώβ, "μέγας ανήρ" κατά τον Χρυσόστομο, "τύπος Χριστού" για τους πατέρες, είναι ιστορικό πρόσωπο. Υπήρξε πράγματι, ήταν Άραβας, όχι Ισδραηλίτης, αλλά πίστευε στον μοναδικό Θεό. Η χώρα που έζησε, αναφέρεται σαν Αυσίτιδα χώρα, που κατά τους ιστορικούς βρίσκεται το πιθανότερο στην έρημο της Αραβίας. Ο χρόνος, η εποχή της ζωής του δεν μας είναι επακριβώς γνωστά. Οι μελέτες λένε ότι πρέπει να έζησε την εποχή των Πατριαρχών της Παλαιάς Διαθήκης.

Ποιος έγραψε το βιβλίο του Ιώβ; Και εδώ οι απόψεις διίστανται: ενδεχομένως ο ίδιος ίσως και ο Προφήτης Ιερεμίας.

Στο βιβλίο αυτό θα δούμε αναλυτικά τις τρεις καταστάσεις που έζησε ο Ιώβ.

α) τη γεμάτη ευτυχία
β) την πλήρη δυστυχία
γ) την αποκατάσταση

Θα δούμε ακόμα τα μεγάλα ερωτήματα ζωής, φιλοσοφίας και πίστης που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος στη ζωή του:

• Ποιος κυβερνά τον κόσμο;
• Ποιες, πόσες και κάτω από ποιες δεσμεύσεις είναι οι δυνατότητες του αρχέκακου διαβόλου;
• Όποιος βασανίζεται σκληρά πληρώνει πάντα κάποια προηγούμενη αμαρτία;
• Ποια πρέπει να είναι η στάση μας όταν ο φίλος ή ο συγγενής ή ο συνάνθρωπός μας βασανίζονται ή δοκιμάζονται;
• Ποια είναι η στάση μας έναντι του πάνσοφου και παντοδύναμου Θεού στις συμφορές μας;
• Έχουμε δικαίωμα να τελειώσουμε με δική μας απόφαση την ζωή μας όταν οι θλίψεις και τα βάσανά μάς συνλθίβουν;
• Για ποιο λόγο άνθρωποι δίκαιοι βασανίζονται στη ζωή τους, ενώ οι άδικοι και ασεβείς φεύγουν ευτυχείς και με δόξες;
• Γιατί ο Θεός κρύβεται και δεν επεμβαίνει όταν ζητούμε την βοήθειά του;
• Πώς και πότε επεμβαίνει ο ίδιος ο Θεός στην ανθρωπότητα;
• Τι στήριξε τον Ιώβ (η πίστη του) στις δοκιμασίες του παρ' όλο που υπέπεσε σε αμαρτήματα-ατοπήματα;
• Υπάρχει η μετά θάνατον ζωή;
• Ποια είναι η πραγματική σοφία και πού μπορεί να βρεθεί;
• Γιατί ο Θεός ανέχεται ανίκανους άρχοντες να κυβερνούν τον λαό και γιατί "τυφλώνονται" οι άρχοντες των λαών ώστε να καθίστανται ανίκανοι;
• Πόσο κατανοητή είναι για τον ανθρώπινο νου η θεϊκή λογική και δικαιοσύνη;

Στις σελίδες που ακολουθούν ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει με αγωνία και ενδιαφέρον τη ζωή του Ιώβ, αλλά θα βρει και τις απαντήσεις στα προηγούμενα ερωτήματα, σύμφωνα με την ορθόδοξη πίστη μας όπως την έχουν καταγράψει οι πατέρες της Εκκλησίας μας.

Υ.Γ. Ένας σύγχρονος θεολόγος απαίτησε να προστεθούν και τα επόμενα:

1. Έστω κι αν διαβάσει ο άνρθωπος τον Όμηρο, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη κι όλους τους σοφούς, θα είναι και θα θεωρείται αγράμματος και πτωχός εάν δεν μελετήσει τον Πολύαθλο και Δίκαιο Ιώβ! Διότι, η ζωή του ανθρώπου έχει πλείστα όσα ανεβοκατεβάσματα!

2. Ο Δίκαιος Ιώβ είναι πολυκλινική αρετών και χαρίσματα πολλών!

3. Οι Διάλογοι αυτού με τους τρεις φίλους του είναι υπέρ το δέον υπέρ - Σωκρατικοί και Σωτηριολογικοί!

Γ.Σ.