Εκκλησιαστικό φρόνημα, του Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου

Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος

Εκκλησιαστικά Φρόνημα

Τα κεφάλαια που αποτελούν το παρόν βιβλίο, είναι ομιλίες που έγιναν στούς Κατηχητές της  Ιερής  Αρχιεπισκοπής  Αθηνών κατά το έτος 1989-1990 και αναλύουν τι είναι  Εκκλησία και ποιες οι πραγματικές διαστάσεις του εκκλησιαστικού φρονήματος.

Στην αρχη του βιβλίου στα κεφάλαια Προέλευση και αποκάλυψη της  Εκκλησίας και Ορισμός και ιδιότητες της  Εκκλησίας υπογραμμίζεται ότι η  Εκκλησία δεν είναι ανθρώπινη οργάνωση, αλλά Θεανθρώπινος  Οργανισμός. Είναι Σώμα Χριστού και κοινωνία θεώσεως.  Η αρχη της Εκκλησίας είναι Αυτός ο  Ιδιος ο Θεός.  Αναλύονται οι ιδιότητες της  Εκκλησίας (Μια,  Αγία, Καθολική,  Αποστολική) και ο σκοπός της  Εκκλησίας που είναι η θέωση και η σωτηρία του ανθρώπου.  Εξηγείται ποια είναι τα πραγματικά μέλη της  Εκκλησίας.

Στο κεφάλαιο Η  Ορθοδοξία κατά τούς αγίους Πατέρες διατυπώνεται ότι η ορθοδοξία είναι η αληθινή πίστη και η πραγματική  Εκκλησία διότι μόνον μέσα στην  Εκκλησία διασφαλίζεται η σωτηρία του ανθρώπου.  Υπογραμμίζεται η ενότητα μεταξύ  Εκκλησίας,  Ορθοδοξίας και θείας Ευχαριστίας, αφού οι άγιοι Πατέρες τονίζουν ότι η  Ορθοδοξία είναι η αληθινή πίστη της  Εκκλησίας και η Θεία Ευχαριστία είναι η αληθινή πράξη της  Εκκλησίας.

Τι διδάσκει ο άγιος Μαξιμος ο  Ομολογητής για την  Εκκλησία και την Θεία Ευχαριστία στο έργο του Μυσταγωγία αναλύεται στο κεφάλαιο με τίτλο Η  Εκκλησία και η θεία Ευχαριστία κατά τον άγιο Μαξιμο τον  Ομολογητή.  Η θεία Ευχαριστία δείχνει όλο το έργο της θείας Οικονομίας και δηλώνει την πορεία της ψυχής για την απόκτηση της αληθινής γνώσεως. Μεσα στον  Ιερό Ναό και την θεία Ευχαριστία βιώνει ο Χριστιανός την ενότητα της  Εκκλησίας.

Διαβάζοντας το κεφάλαιο Ορθόδοξο εκκλησιαστικό φρόνημα κατανοείται ότι το ορθοδοξο εκκλησιαστικό φρόνημα εμπνέεται από το  Αγιο Πνεύμα και συνδέεται με την αναγεννημένη ζωη που βιώνεται μέσα στην καρδιά.  Αναφέρονται τα γνωρίσματα του ορθοδόξου εκκλησιαστικού φρονήματος όπως τα διασώζει ο  Απόστολος Παύλος στις  Επιστολές του.

Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται το κεφά-λαιο Ο καθολικός τρόπος ζωής, όπου επισημαίνεται ότι καθολικός άνθρωπος είναι εκείνος που γνωρίζει την αλήθεια (ορθόδοξος) και βιώνει την αλήθεια (ενάρετος).  Εξετάζεται ότι μέσα στην  Εκκλησία δεν υπάρχουν διασπάσεις, ούτε διάφορες κατηγορίες ανθρώπων, αλλά ο τρόπος ζωής της Εκκλησίας είναι ένας καθολικός τρόπος ζωής που μπορεί να βιωθή από όλα τα μέλη της  Εκκλησίας αφού κάθε άνθρωπος είναι δημιουργημένος από τον Θεο κατ  εικόνα και καθ  ομοίωση.

Στο κεφάλαιο Ορθοδοξ?α και Νομικισμός παρουσιάζεται η ορθόδοξη άποψη ότι η  Εκκλησ?α δεν δέχεται ούτε τον αντινομισμό, ούτε την εκνομίκευση της πνευματικής ζωής.  Η σχέση μας με τον Θεο είναι προσωπική, εκκλησιαστική και όχι δικανική.  Η αμαρτία θεωρείται ασθένεια της ψυχής και δεν τίθεται μέσα σε νομικά πλαίσια. Διατυπώνεται η διαφορά μεταξύ Παπισμού και  Ορθοδοξ?ας αφού στην Λατινική « Εκκλησία» βιώνεται περισσότερο ο νομικισμός τόσο στην θεολογία όσο και στην ζωη, ενώ στην  Ορθ?δοξη  Εκκλησ?α η τήρηση του νόμου αποβλέπει στην βίωση του πνεύματος του νόμου. Ο νόμος δεν είναι σκοπός, αλλά μέσο αναγκαίο για την θεραπεία του ανθρώπου.

Αξίζει ιδιαίτερα να προσεχθή το κεφάλαιο Η εκκοσμίκευση στην  Εκκλησ?α, την θεολογία και την ποιμαντική στο οποίο τονίζεται ότι, όταν η  Εκκλησ?α χάση τον κύριο σκοπό της, που είναι η θεραπεία των μελών της, τότε εκκοσμικεύεται.  Η εκκοσμίκευση των μελών της  Εκκλησ?ας θεωρείται ο μεγαλύτερος κίνδυνος και στις ημέρες μας. Πολλοί σήμερα θεωρούν την  Εκκλησ?α σαν μια θρησκευτική η κοινωνική οργάνωση, η έναν ιδεολογικό η και μαγικό χώρο με αποτέλεσμα να μένουν αθεράπευτοι.  Η  Εκκλησ?α είναι το πνευματικό ιατρείο που θεραπεύει τον άνθρωπο και τον οδηγεί στην θέωση που είναι ο βασικός σκοπός της δημιουργίας του.

Στο τέλος του βιβλίου μελετάται το κεφάλαιο Το Συνοδικόν της  Ορθοδοξ?ας. Πρόκειται για ένα ιερό κείμενο, συνοπτικό, που είναι η περίληψη της  Ορθ?δοξης διδασκαλίας της  Εκκλησ?ας. Στο «Συνοδικό της  Ορθοδοξ?ας» εκφράζεται η διδασκαλία της  Ορθοδ?ξου πίστεως και ζωής, το ήθος και το φρόνημα της  Εκκλησ?ας το οποίο συνδέεται και συντονίζεται με τις αποφάσεις των Πατέρων της  Εκκλησ?ας όπως εκφράσθηκαν συνοδικώς.  Αναφ?ρονται τα ιδιαίτερα γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν τις Οικουμενικές Συνόδους και τις διακρίνουν από τις άλλες Τοπικές Συνόδους.  Υπογραμμ?ζεται η μεγάλη αξία που έχουν οι όροι των Οικουμενικών Συνόδων γιατί μας διασφαλίζουν την δυνατότητα της σωτηρίας και μας υποδεικνύουν τον ορθόδοξο δρόμο που οδηγεί στην θέωση.

Διαπιστώνεται από την ανάγνωση του βιβλίου ότι θα πρέπει να αγωνιζόμαστε ώστε να παραμένουμε μέσα στην  Εκκλησ?α, που είναι χώρος ζωής, βιώνοντας την αγιαστική της Χαρη. Είναι αναγκαίο για κάθε Χριστιανό να συντονίζη την ζωη του προς την ζωη και την διδασκαλία των θεοπτών και πεπειραμένων αγίων ώστε να διακρίνεται για εκκλησιαστικό φρόνημα και εκκλησιαστική συνείδηση διότι «η  Εκκλησ?α γεννά τούς αγίους και οι άγιοι εκφράζουν το ευσεβές φρόνημα της  Εκκλησ?ας». Το βιβλίο κυκλοφορεί στην ρουμανική, αγγλική και αραβική γλώσσα.