Ευδοκία του Αγίου Τριαδικού Θεού ημών προσφέρεται σήμερον εις τους φίλους Ιεροψάλτας και ζηλωτάς πατρώας Εκκλησιαστικής μας - Βυζαντινής Μουσικής, ο πρώτος τόμος της νέας σειράς υπό τον γενικόν τίτλον "ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΙΒΩΤΟΣ" και υπότιτλον "ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ".
Εις τον παρόντα τόμον εμπεριέχονται ύμνοι της Θ. Λειτουργίας, μαθήματα των τεσσάρων τελευταίων αειμνήστων Αρχόντων Πρωτοψαλτών της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, κυρών ΙΑΚΩΒΟΥ ΝΑΥΠΛΙΩΤΟΥ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΡΙΓΓΟΥ, ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ ΣΤΑΝΙΤΣΑ και ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ, συλλεχθέντες κατά εν μέρος εκ διαφόρων αρχείων (κασετών και χειρογράφων) ευγενώς παραχωρηθέντων υπό τινων μαθητών και φιλομούσων ευσεβών ακροατών, των αναφερθέντων Διδασκάλων.
Επεδόθην δε εις την καταγραφήν τούτων, αποσκοπών εις την διάδωσίν των εκ του πανδαμάτορος χρόνου και παράδοσίν των εις τας επερχόμενας γενεάς, ως μέλη αγιασθέντα εν τω πανσέπτω Πατριαρχικώ Ναώ του Αγίου Μεγαλομ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ καθώς επίσης και εις ετέρους Ιερούς Ναούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Το κατανυκτικόν και Ιεροπρεπέστατον Πατριαρχικόν μέλος το οποίον διέσωσε διά της γραφίδος του ο "αδαμάντινος μελοποιός" ΠΕΤΡΟΣ Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΣ καταγράφων επακριβώς την παράδοσιν των Διδασκάλων της εποχής του, διακρίνεται πρώτον διά την καθαρότητα εκ των προσμίξεων της "εξωτερικής μουσικής" και δεύτερον διά την απλότητά του, απορρίπτοντας τα περιττά μελωδικά στολίσματα, τους αυτοσχεδιασμούς, τους φωνητικούς γλυκασμούς και τους ανατολικούς ηδυμόλπους καλλωπισμούς.
Η χρονική αγωγή η αρμόζουσα εις κάθε είδος της βυζαντινής μελουργίας, η απόδοσις των μουσικών έλξεων, η ορθή απόδοσις των σημαδοφώνων της ποιότητος, η ορθοφωνία και ο σωστός τονισμός του κειμένου, αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά του Πατριαρχικού ύψους.
Η μακροχρόνιος μαθητεία, η βαθεία γνώσις των μουσικών κλιμάκων και της μουσικής ορθογραφίας, η αυστηρά πατριαρχική τάξις, η απαρέγκλιτος τήρησις των τυπικών διατάξεων, είναι τα βασικά και μόνιμα χαρακτηριστικά των Πρωτοψαλτών του Πατριαρχικού Ναού.
Οι μεγάλοι Πρωτοψάλτες, οι Λαμπαδάριοι και οι Δομέστικοι του Οικουμενικού Πατριαρχείοι, είναι αυτοί που καθιέρωσαν, εστίλβωσαν και διετήρησαν επί αιώνας αναλλοίωτον τον ιδιαίτερον τρόπον αποδόσεως της Ψαλτικής τέχνης, το επονομαζόμενον "Πατριαρχικόν ύφος".
Ικανόν αριθμόν μαθημάτων των μεγάλων Πρωτοψαλτών και μουσικοδιδασκάλων, κατέγραψαν εξ ακοής και έτεροι Ιεροψάλται εις τας αξιολόγους εργασίας και αι οιποίαι σήμερον πλουτούν την Εκκλησιαστικήν μουσικολογίαν. Ομοίως και η ανά χείρας ταπεινή "ΚΙΒΩΤΟΣ", επιθυμεί να φιλοξενήση εις τας σελίδας της επονύμως τοιαύτας εργασίας, δικαιώνουσα το όνομά της, ως διασώζουσα και διαδίδουσα τα αθάνατα και ευλογημένα μουσικά μέλη της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας - της Βυζαντινής μας μουσικής.
Πολλάς και από καρδίας εκφράζω τας ευχαριστίας μου προς την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικόν Πατριάρχην και Πατέρα ημών Κ.Κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΝ διά τας Πατρικάς και Πατριαρχικάς Του ευχάς εις την παρούσαν εργώδη προσπάθειαν.
Προς τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Πέργης Κ.Κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΝ διά την ταχείαν και μετά χαράς ανταπόκρισίν Του εις το αίτημά μας να προλογίση τον παρόντα τόμον και προς τον Μουσικολόγον, Γυμνασιάρχην - Φιλόλογον κ. ΓΕΩΡΓΙΟΝ ΑΓΓΕΛΙΝΑΡΑΝ διά την σύντομον αλλά λίαν κατατοπιστικήν αναφοράν του εις τους τέσσαρας προαναφερθέντας αειμνήστους Πρωτοψάλτας.
Εξαιρέτως θερμάς ευχαριστίας οφείλω, εις το σεμνόν και ευλογημένον ζεύγος την κυρίαν ΙΩΑΝΝΑΝ και τον κύριον ΝΙΚΟΛΑΟΝ ΜΑΛΚΟΤΣΟΓΛΟΥ οι οποίοι μη φειδόμενοι εξόδων και κόπων επί Δεκαπενταετίαν και πλέον έτρεχον "αγαλλομένω ποδί" εις τους Ι. Ναούς και κατέγραφαν εις φωνοταινίας τους ανωτέρω Άρχοντας Πρωτοψάλτας καθ' εκάστην Κυριακήν και εορτήν, αλλά και εις Συναυλίας διαφόρους, συγκεντρώσαντες πολυτιμότατον φωνογραφικόν μουσικόν αρχείον, το οποίον η Θεία Πρόνοια παρέδωκεν εις ημάς, και εις το οποίον εστηρίχθη ο παρών πρώτος τόμος.
Επίσης θα ήθελα μετ' ευχαριστιών να αναφερθώ εις τους κάτωθι, γνωστούς εις τον μουσικόν χώρον Πρωτοψάλτας, μουσικολόγους και μουσικοσυνθέτας, όσους έως τώρα Θεία Προνεία είχον την τιμήν και την ευλογίαν να γνωρίσω και να μάθω υπ' αυτών πλείστα όσα περί των αειμνήστων Πρωτοψαλτών και της Πατριαρχιής παραδόσεως, τους οποίους και αναφέρω κατά σειράν γνωριμίας: Βασίλειον Κατσιφήν, Ματθαίον Τσαμκιράνην, Δημήτριον Ιωαννίδην, Φώτιον Σαπουτζάκην, Γρηγόριον Στάθην, Γεώργιον Αγγελινάραν, Αθανάσιον Πέτταν, Θεόδωρον Βασιλείου, Ευάγγελον Μένεγαν, Παύλον Φορτωμάν, πρωτοπρ. Σεραφείμ Φαράσογλου, Βασίλειον Καλογερόπουλον, Ιωάννην Σπετσιώτην, Φίλιππον Οικονόμου, Ηλίαν Πουγούνιαν, Θεόδωρον Ακρίδαν, Σπυρίδωνα Ψάχον, Κωνσταντίνον Ζορακοβίτην και τον μακαριστόν Κωνσταντίνον Γιδαράκον.
Αφιερούμεν όθεν τον παρόντα τόμον της "ΚΙΒΩΤΟΥ" μετ' απείρου υιικού σεβασμού, αγάπης και ευγνωμοσύνης εις τους προαπελθέντας μουσικοδιδασκάλους ημών, εις μνήμην αυτών αιωνίαν και ανάπαυσιν των ψυχών των ένθα χοροί Αγίων και Δικαίων. Αμήν.
Έγραφον εν τη Ιερά Μονή Φιλοθέου Αγίου Όρους τη 25η Μαρτίου 1999.
Ιερομόναχος Ιερόθεος
English
German
Română
French
Login