Γράμματα στη Ρωσία

Ο Αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος (Σαχάρωφ, 1896-1993) είναι γνωστός στον ορθόδοξο αναγνώστη κυρίως από το πρώτο βιβλίο του «Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης», που υπάρχει μεταφρασμένο σε πολλές γλώσσες.

Εκείνοι στους οποίους διανοίχθηκε ο πνευματικός κόσμος του Γέροντος Σωφρονίου σχεδόν δεν χρειάζονται άλλη μαρτυρία γι’ αυτόν, εκτός από τον προσωπικό του λόγο. Γιατί, όπως γράφει στην αδελφή του Μαρία, «τα κυριότερα έχουν λεχθεί ήδη προ πολλού» από τον ίδιο στα τρία βασικά βιβλία του: «Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης», «Περί Προσευχής» και «Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστι». Σχετικά με το τελευταίο βιβλίο του μαρτυρεί: «Εκεί έγραψα μια πλήρη εξομολόγηση για όλη τη ζωή μου. Εκεί περικλείονται όλα τα σπουδαιότερα της εν Θεώ ζωής μου …».

Η παρούσα επιλογή επιστολών ενδέχεται να προσθέσει μερικές πινελιές στο πνευματικό πορτραίτο του Γέροντος Σωφρονίου, αποκαλύπτοντας κάποιες άλλες πλευρές της καθημερινής ζωής του και της επικοινωνίας του με άλλους ανθρώπους. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται γράμματα προς τις αδελφές του Μαρία και Αλεξάνδρα, καθώς επίσης και μια απομαγνητοφωνημένη ομιλία του που απευθύνθηκε προς όλα τα μέλη της οικογένειάς του. Είναι αξιοσημείωτο ότι η ποικιλομορφία απόψεων και κοσμοθεωριών, που διέκρινε τους οικείους του Γέροντος Σωφρονίου, δεν αποτέλεσε εμπόδιο για τον πνευματικό του λόγο προς αυτούς. Με απλά λόγια διηγόταν για την εν Θεώ ζωή του έτσι, που να είναι κατανοητή ακόμη και για εκείνα τα μέλη της οικογένειας που δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους πιστούς. Φερόμενος από το πυρ της «αγάπης του Χριστού, αγάπης που αγκαλιάζει όλο τον κόσμο» και τον κάθε άνθρωπο, ελεύθερος ο λόγος του για τον Θεό δεν γνωρίζει κανένα θρησκευτικό, φιλοσοφικό ή πολιτικό είδος περιορισμού, εφόσον, όπως γράφει ο ίδιος, «κάθε περιορισμός, κάθε κλείσιμο στον εαυτό μας, κάθε φόβος για το “ξένο”, το διαφορετικό, δεν αρμόζει σε μας τους χριστιανούς» . Η απεραντοσύνη αυτή της αγάπης του Γέροντος Σωφρονίου «προς κάθε άνθρωπο ως ανεπανάληπτης αιώνιας αξίας» γεμίζει κάθε του λόγο, σε οποιονδήποτε και αν απευθύνεται. Έδειξε με το ζωντανό παράδειγμά του πως «στεκόμαστε μπροστά στην ανάγκη να ανοίξουμε τον εαυτό μας για όλους και όλα, ώστε να γίνουμε οι ίδιοι χριστιανοί» .