Αθωνικά Άνθη Τόμος Ε'

Παραδίδοντας μερικά άρθρα μου, κατ' επιλογήν, ως πέμπτον τόμον στη σειρά "Αθωνικά Άνθη", οφείλω μίαν εξήγηση στους εν Χριστώ αδελφους αναγνώστες:

Όταν με την χάριν της Θεοτόκου εγκαταβίωσα στην ι. Μετάνοιά μου, κατά τα μέσα του 1941, εισερχόμενος σε αυστηρόν και ασκητικόν αγιορείτικον Κοινόβιον, μίαν σκέψη και ένα πόθον είχα· την σωτηρίαν της ψυχής μου, διά μετανοίας. Έτσι διέκοπτα κάθε σχέση μου με τους έξω του Αγίου Όρους αδελφούς, πλην της διά προσευχής εξ αγάπης σχέσεως.

Αφού πέρασαν εν υπακοή δεκαπέντε περίπου χρόνια, ο γνωστός για την σύνεσή του, Γέροντάς μου ηγούμενος μακαρίτης Γαβριήλ, με προέτρεψε να γράψω δύο βιβλία· το "Μεταξύ ουρανου και γης" και την μονογραφίαν για τον άγιον Νικόδημον τον αγιορείτην, όπως καταφαίνεται στους προλόγους του Γέροντά μου στα βιβλία αυτά.

Πρέπει δε να ομολογήσω, ότι καμμίαν φιλοδοξίαν δεν είχα να γίνω συγγραφεύς, αφ' ότου εκάρην Μοναχός μεγαλόσχημος, αλλ' έγραφα προτρεπόμενος από τον Πνευματικόν μου Πατέρα, επειδή την εποχήν εκείνην ο ορθόδοξος Μοναχισμός ή ηγνοείτο ή επολεμείτο από τους ιδίους τους χριστιανούς. Έτσι η δοθείσα εντολή, ισχύουσα στο διηνεκές, με οδηγούσε στο να θεωρώ πλέον το γράψιμον ως εργόχειρόν μου, αλλά και την δασκαλίστικη αυτή ενέργειά μου, να αισθάνομαι ως καλυπτομένην μέχρι σήμερα, με τις ευλογίες του Γέροντός μου, επειδή είχε διαγνώσει, ότι έγραφα παραδοσιακώς προς δόξαν του Θεού και ωφέλειαν των εν Χριστώ αδελφών μου.

Πράγματι, από την νεότητά μου, μέσα στα πλαίσια της μοναστικής βιοτής μου, είχα συνειδητοποιήσει το πόσον ενδεείς είναι οι άνθρωποι χωρίς την χάρι του Χριστού και πόσον μακρυά από κάθε αλήθεια ευρίσκονται χωρίς τον φωτισμόν Του. Γι' αυτό, όλη η ασκητική μου προσπάθεια, όλες οι προσευχές μου και όλη η προσδοκία μου έτειναν να ενσωματωθώ, με την αίσθηση της ψυχής μου, στο κοινόν Πατερικόν ήθος, που συνεπάγονται όλοι οι καρποί του Αγίου Πνεύματος, με κορύφωση τον έρωτα του Χριστού και την αγάπη προς τους εν Χριστώ αδελφούς μου. Οπότε και τα γραπτά μου ν' αποτελούν φυσικήν προβολήν της Πατερικής διδασκαλίας και όχι έκφραση ατελών προσωπικών εμπειριών, εμπαθών και κενοδόξων, που απομακρύνουν από την αλήθεια της ορθοδόξου πνευματικής παραδόσεως και φέρουν το στίγμα της αιρέσεως.

Επομένως και τα άρθρα αυτά, κατά διαφόρους καιρούς περιστασιακώς γραφέντα και δημοσιευθέντα, αποτελούν, όπως ήδη σημείωσα συνέχειαν των τεσσάρων βιβλίων μου με τον γενικόν τίτλον "Αθωνικά Άνθη", ως πέμπτο βιβλίον και είναι, αλλά αμέσως και άλλα εμμέσως, χριστοκεντρικά ή οδηγούντα, σαν σε κέντρον, στον Χριστόν Ιησούν.

Έτσι από αρκετά χρόνια αισθάνομαι ότι ευρίσκομαι μέσα στο ρεύμα της πνευματικής παραδόσεως της Ορθοδοξίας, γράφοντας προς ενίσχυση των εν Χριστώ αδελφών μου. Κατά την οποίαν παράδοση, οι Μοναχοί, ύστερα απο εγκλεισμόν και μακροχρόνια σιωπήν και άσκηση έξω του κόσμου, επανέρχονται, όχι εντός των κοσμικών θορύβων, αλλά σε μίαν κοινωνική πνευματικήν επαφή με τους αδελφούς του Χριστού, διά του γραπτού κυρίως λόγου, ως καρπού αγάπης, πόνου και προσευχής, όπως άλλωστε φαίνεται στους βίους των Αγίων και αγιαζομένων Μοναχών.

Πράγματι, οι Μοναχοί, "αθλούντες νομίμως" επί έτη, αφού καθαρθούν από τα ψεκτά πάθη της ψυχής, αποκτούν, σε κάποιο μέτρο, τις αρετές της πραότητος, της ταπεινώσεως και της διπλής αγάπης, προς Θεόν και τους εν Χριστώ αδελφούς. Οπότε δεν μπορούν να κρατήσουν για τον εαυτόν τους μόνον, αλλ' ούτε και δικαιούνται, τις ελλάμψεις του Θεού ως γνώση πνευματική. Και τις μεταδίδουν στους αδελφούς των, που διαβιούν στον κόσμον, αφού είναι δεδομένη η τάξη της μεταδόσεως του φωτός της γνώσεως: "Φως μεν μοναχοίς, Άγγελοι· φως δε λαϊκοίς, η μοναστική πολιτεία" ή φιλοσοφία.

Οπότε, όσα γράφουν, από πόνον και αγάπην, δεν είναι αυθαίρετες προσωπικές απόψεις, αλλά το πλήρωμα των ποικίλων εν Χριστώ εμπειριών, που μεταδίδουν και στους αδελφούς των, για να μάθουν πώς να αγωνίζονται, πώς να ανατρέπουν τις μεθοδείες των δαιμόνων και πώς να ανυψούνται στην αγάπη του Θεού, ώστε να ελπίζουν, συν τω θείω ελέει, στην αιώνια σωτηρίαν και ανέκφραστη μακαριότητά των.

Υπό τις απαραίτητες αυτές σκέψεις, παραδίδω τα άρθρα αυτά προς ωφέλειαν των εν Χριστώ αδελφών μου, ως "αχρείος δούλος", με την ευχήν, όπως τα ευλογήσει η Κυρία Θεοτόκος να καρποφορήσουν, αφού στο θείον περιβόλι Της εγεωργήθησαν με αγάπην και "ταις των δακρύων ροαίς".

Τον δε αγαπητόν καθηγητήν κ. Γεώργιον Σπηλιώτην ευχαριστώ θερμότατα, που είχε την καλωσύνην όπως αναλάβει την έκδοσή τους και περιλάβει στις εκδόσεις του εν συνεχεία και το βιβλίον μου "Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς" για τρίτην έκδοσή του.

ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ
Άγιον Όρος,
β' εβδ. των Νηστειών 2001