Ψυχική ασθένεια και υγεία

Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος

Ψυχική ασθένεια και υγεία

Στο τέταρτο βιβλίο της σειράς για την ορθόδοξη ψυχοθεραπεία δημοσιεύονται τα βασικά σημεία των συζητήσεων που είχε ο συγγραφέας με μια συντροφιά χριστιανών - μέλη μιας  Ενορίας. Στην εισαγωγή του βιβλίου γράφονται μερικά στοιχεία των συνομιλητών και χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους.

Υπάρχει κοινή διαπίστωση στην συζήτηση ότι σήμερα πολλοί άνθρωποι, αν και πιστεύουν στον Θεο και επιθυμούν να ζήσουν τον αυθεντικό τρόπο ζωής που διαθέτει η  Ορθόδοξη  Εκκλησία, εν τούτοις μένουν ψυχικά αθεράπευτοι διότι δεν γνωρίζουν τον τρόπο θεραπείας τους.

Αναφέρουμε χαρακτηριστικές ερωτήσεις προς ωφέλεια των αναγνωστών:

• Η  Ορθοδοξία σήμερα δέχεται τις απόψεις της σύγχρονης ψυχολογίας;
• Ποια είναι η διδασκαλία των αγίων Πατέρων για την ασθένεια της ψυχής;
• Ποια είναι η θεραπεία και πως νοείται;
• Ο πνευματικός μπορεί να γίνη είδωλο;
• Ποια η διαφορά μεταξύ σκέψεων και λογισμών;
• Τι είναι τα πάθη και πως μπορούμε να τα διακρίνουμε;
• Τι ακριβώς είναι η νοερά προσευχή και σε τι διαφέρει από την λογική προσευχή;
• Υπάρχει σχέση και εξάρτηση του πνευματικού από τον ψυχολόγο;
• Πως μπορεί κανείς να έχη αδιάλειπτη μνήμη Θεού;
• Είναι όλοι οι ιερείς κατάλληλοι ώστε να θεραπεύουν τούς ανθρώπους;

Ο υπεύθυνος της συζητήσεως και συγγραφέας του βιβλίου απαντά στις ερωτήσεις των συνομιλητών του στηριζόμενος πάντοτε στην διδασκαλία των αγίων Πατέρων της  Εκκλησίας οι οποίοι έχουν παρουσιάσει στα έργα τους την ορθόδοξη μέθοδο θεραπείας της ψυχής.  Η μέθοδος αυτή συγκεφαλαιώνεται στα τρία στάδια της πνευματικής ζωής που είναι η κάθαρση της καρδιάς, ο φωτισμός του νου και η θέωση. Το βασικό πρόβλημα εντοπίζεται στον σκοτασμό του νου, ενώ ο φωτισμός του νου είναι η θεραπεία του ανθρώπου. Βασική προϋπόθεση της θεραπείας είναι η συνειδητοποίηση της ασθενείας και η αναζήτηση θεραπείας και θεραπευτού. Μεσα στην  Εκκλησία διακρίνουμε τρεις κατηγορίες Χριστιανών (αθεράπευτοι, θεραπευόμενοι και θεραπευθέντες).

Υποστηρίζει ο συγγραφέας ότι η σύγχρονη ψυχολογία δεν μπορεί να αντιμετωπίση την ασθένεια της ψυχής γιατί απλώς προσπαθεί να ισορροπήση τις εσωτερικές ψυχικές δυνάμεις του ανθρώπου, ενώ η ορθόδοξη θεολογία, ως θεραπευτική αγωγή, αποβλέπει στην θεραπεία και στη θέωση του ανθρώπου.  Ο πνευματικός πατέρας με την θεραπευτική μέθοδο που χρησιμοποιεί, αλλά και δια των Μυστηρίων προσφέρει την ίαση στην καρδιά του ασθενούς.

Διαβάζοντας την πρωτότυπη αυτή συζήτηση, στην οποία εξετάζονται βασικά θέματα πνευματικής ζωής, αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης ότι η Ορθόδοξη  Εκκλησία είναι πνευματικό νοσοκομείο στο οποίο υπάρχει πλούσια η Χαρη του Θεού που προσφέρει πνευματική υγεία στούς ανθρώπους και την σωτηρία.  Η ορθόδοξη θεολογία συνδέεται περισσότερο με την ιατρική επιστήμη παρά με την φιλοσοφία.  Η πνευματική ζωη είναι μία διαρ κης κίνηση προς την τελειότητα του Χριστού.