Πατερικόν Κυριακοδρόμιον

Ανεκτίμητος θησαυρός, πλήρης θείας χάριτος είναι τα συγγράμματα των θεοφόρων Πατέρων και των Μεγάλων Διδασκάλων της Εκκλησίας, τον οποίον η Πρόνοια του Θεού και η αγάπη των πιστών διεφύλαξε μέχρι των ημερών μας και μάλιστα στην αρχική μορφή τους. Και επειδή ο βίος των Ποιμένων αυτών του λογικού ποιμνίου του Χριστού ήταν εφαρμογή του Ευαγγελίου στην πράξι και σάρκωσις του θείου λόγου, ποίος ημπορεί να αμφιβάλη ότι αυτοί είναι οι ασφαλέστεροι και γνησιώτεροι εκφρασταί και οι καταλληλότεροι ερμηνευταί του.

Ουράνια όντως ευλογία για τον πιστό να επικοινωνή μαζί τους μέσω των ανεπανάληπτων αυτών κειμένων και να τρέφεται πνευματικώς με την εύγεστον στερεά τροφή, την οποίαν οι Πατέρες μας μετά από τόσους αγώνες κατέστησαν ικανοί να παρασκευάσουν!

Φοβούμεθα όμως ότι ο θησαυρός αυτός παραμένει στις ημέρες μας ουσιαστικά άγνωστος και πρακτικά ανεκμετάλλευτος. Οι σύγχρονες πατερικές σειρές που με τη βοήθεια του Θεού κυκλοφορούν στις ημέρες μας μεταφρασμένες, αποδεικνύονται δυστυχώς -λόγω της πολύ μεγάλης εκτάσεώς των- απρόσιτες και στον καλοπροαίρετον ακόμη και διψασμένον για σωτήριον λόγον αναγνώστη, ο οποίος μέσα στην δίνη των βιοτικών μεριμνών, στην οποίαν ευρίσκεται σήμερα, κινδυνεύει να χάση κάθε επαφή με το βιβλίο. Ακόμη και όταν με την χάρι του Θεού συνειδητοποιή ότι "ενός εστι χρεία", να παρακαθήση δηλαδή παρά τους πόδας του Ιησού και να ακούη τον λόγον αυτού (Λουκ. ι' 38-42), πολύ λίγο επιτυγχάνει να το κατορθώση.

Προκειμένου λοιπόν να δώσωμε στους αδελφούς μας την ευκαιρία μιας αμέσου επικοινωνίας με τους θεοφόρους και γι' αυτό πάντοτε συγχρόνους Πατέρες της Εκκλησίας μας, επιλέξαμε μεταξύ πολλών μίαν ομιλία -την πλέον αντιπροσωπευτική κατά την γνώμη μας- επί του θέματος της ευαγγελικής περικοπής εκάστης Κυριακής του έτους, ούτως ώστε με τον απαρτισμόν ενός Πατερικού Κυριακοδρομίου να συμπληρωθή το σημαντικό κενό που υπήρχε στον χώρο αυτόν.

Ας ακούσωμε λοιπόν ως από άμβωνος τους στυλοβάτες της Ορθοδοξίας να αναπτύσσουν τα βασικώτερα για την σωτηρία μας θέματα τα οποία η Αγία μας Εκκλησία ευαγγελίζεται στους πιστούς κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας των Κυριακών του όλου ενιαυτού, όπου ο Λόγος του Θεού εισέρχεται προς ακρόασι, σαρκώνεται και μεταλαμβάνεται από αυτούς διά του ανεστημένου Σώματός του.

 Η παρούσα έκδοσις

Τα βασικά κριτήρια επιλογής των ομιλιών ήσαν:

Να αντιπροσωπευθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι Πατέρες και από όλες τις εποχές· έχουν συμπεριληφθή και ομιλίες ωρισμένων Διδασκάλων της Εκκλησίας, οι οποίοι δεν έχουν μεν αναγνωρισθή ως άγιοι, είναι όμως κατηξιωμένοι στις συνειδήσεις των πιστών οι οποίοι αναγνωρίζουν στα κείμενά τους την ιδίαν χάρι του Αγίου Πνεύματος από την οποίαν διαπνέονται και τα κείμενα των Αγίων Πατέρων.

Επίσης, να μην υπάρχη μεγάλη διαφορά ως προς την έκτασι των ομιλιών και να μην απομακρύνωνται αυτές σημαντικά από το κύριον θέμα. Για τους λόγους αυτούς σε ωρισμένες Κυριακές συνδυάσαμε τα σχετικώτερα με το θέμα μέρη δύο διαφορετικών ομιλιών ή αφαιρέσαμε μέρος της ομιλίας προς περιορισμών της μεγάλης εκτάσεώς της, πράγμα που έχει σημειωθή με αποσιωπητικά.

Σε ωρισμένα σημεία, προκειμένου να γίνη ομαλή η σύνδεσις ή η μετάβασις από τον ένα ομιλητή στον άλλο ή να συμπληρωθή κάποιο κενό του πρωτοτύπου κειμένου, εκάναμε και κάποιες ιδικές μας προσθήκες, οι οποίες έχουν τοποθετηθή σε αγκύλες.

Η Κυριακή του Πάσχα καθώς και η Β' Ματθαίου, αντιπροσωπεύονται από δύο ομιλίες, για να μη στερηθή δε το Κυριακοδρόμιον και της Θεομητορικής χάριτος, συμπεριελήφθη και μία εκτενής ομιλία αναφερομένη στην Θεοτόκο, δεδομένου μάλιστα ότι στο Άγιον Όρος όπου αναγινώσκονται δύο Ευαγγέλια στην Θεία Λειτουργία, το δεύτερο Ευαγγέλιο της Κυριακής είναι αφιερωμένο στην Παναγία.

Η γλώσσα

Είναι γενικώς παραδεκτόν ότι η μεταγλώττισις αδικεί το πρωτότυπο κείμενον, επί πλέον δε τα υψηλά και βαθειά νοήματα των Οικουμενικών Διδασκάλων και Πατέρων μας δεν είναι δυνατόν να εκφρασθούν με την καθομιλουμένην γλώσσα της εποχής μας. Για να μη δυσαρεστήσουμε λοιπόν ούτε εκείνους, αλλά ούτε τους αγαπητούς αναγνώστες, η γλώσσα στην οποία μεταφέραμε τα κείμενα ευρίσκεται μεταξύ νεοελληνικής και απλής καθαρευούσης,  εκτός από μερικά των νεωτέρων Διδασκάλων στα οποία επιφέραμε λιγώτερες αλλαγές.

Ωρισμένες λέξεις οι οποίες μεταφραζόμενες δεν ημπορούν να αποδοθούν με ακρίβεια, έχουν σημειωθή με αστερίσκο και ερμηνεύονται στο "γλωσσάριον" που ευρίσκεται στο τέλος του βιβλίου. Αισθανόμεθα την ανάγκη μετά τον Θεόν να ευχαριστήσωμε όλους αυτούς που με οιονδήποτε τρόπο συνήργησαν στην εύρεσι μεγάλου αριθμού ομιλιών προς επιλογήν καθώς και στην επεξεργασία των κειμένων· ευχόμεθα ολοψύχως να απολαύση ο καθένας εξ αυτών ιδιαιτέρας ευλογίας από τον Θεόν διά πρεσβειών της Θεοτόκου και πάντων των Αγίων Πατέρων.

Συντομογραφίες

P.G. = Patrologiae Graeca

E.Π.Ε = Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας

S.C. = Sources Chrétienes

ΒΕΠΕΣ = Βιβλιοθήκη Ελλήνων Πατέρων & Εκκλησιαστικών Συγγραφέων