Στη δίνη ενός κόσμου που άλλαζε

Οδησσός 2002. Σε θάλαμο μεγάλου κρατικού νοσοκομείου της ουκρανικής πόλης ακούγονται τα βογκητά ενός ηλικιωμένου αρρώστου. Ο καρκίνος διάσπαρτος. Οι πόνοι φρικτοί. Τα παυσίπονα δεν επαρκούν, μέρες και νύχτες άγρυπνος. Ο ασθενής περιμένει το θάνατο σαν λύτρωση. Πολλές φορές φτάνει στο χείλος του θανάτου, αλλά αυτός σαν να αδιαφορεί. Μήνες τώρα παλεύει μεταξύ ζωής και θανάτου. Οι απλοί άνθρωποι θα έλεγαν: "Δεν του βγαίνει η ψυχή".

Κάποια μέρα ο ταλαίπωρος αυτός άνθρωπος σαν να ανένηψε. Ζήτησε απεγνωσμένα έναν ιερέα. Οι δικοί του έτρεξαν σε κάποια εκκλησία και παρακάλεσαν τον εφημέριο να έρθει στο νοσοκομείο. Ο ιερέας, χωρίς χρονοτριβή, επισκέφθηκε τον ασθενή. Σοκαρίστηκε από τη θλιβερή όψη και κατάστασή του, περισσότερο όμως από όσα άκουσε. Ο ηλικιωμένος άρρωστος, χωρίς προλόγους και εισαγωγές, σαν να πιεζόταν από κάτι, άρχισε να ξεδιπλώνει τα κρίματά του στον άγνωστο ιερέα.

- Άκουσε, παπά μου. Εγώ απ' τα νιάτα μου ήμουν άθεος, μαχητικός άθεος. Ήμουν μέλος του κόμματος, ανέβηκα στην ιεραρχία και κάποτε έγινα διοικητής σε στρατόπεδο "αναμορφωτικής εργασίας" στη Σιβηρία. Μισούσα τους χριστιανούς και περισσότερο τους παπάδες. Στο στρατόπεδο είχα πολλούς κρατούμενους, αρχιερείς, ιερείς, μοναχούς και μοναχές. Έκανα ό,τι μπορούσα για να τους δυσκολέψω τη ζωή. Τους έστελνα στις πιο βαριές εργασίες, τους τιμωρούσα, τους βασάνιζα. Κάποτε έκανα και τούτο: Διέταξα τους κληρικούς να βιάσουν τις μοναχές! Όλοι τους αρνήθηκαν, αντιστάθηκαν και περισσότερο ένας αρχιερέας, ο οποίος μου είχε μπει στο μάτι. Αυτός επηρέαζε και τους άλλους και τους παρότρυνε να μη με ακούσουν. Θύμωσα πολύ! Το βράδυ τον πήγα σ' ένα παγωμένο δωμάτιο. Τον έγδυσα και γυμνό τον έριξα σ' ένα τραπέζι. Τον έδεσα και τον άφησα όλη τη νύχτα. Όχι, δεν πέθανε από το κρύο. Το δωμάτιο ήταν γεμάτο αρουραίους, οι οποίοι τον κατασπάραξαν ζωντανό. Το πρωί βρήκαμε μόνο τα κόκκαλά του μέσα στα αίματα. Να, τέτοια έχω κάνει και γι' αυτό δεν μου βγαίνει η ψυχή... Θέλω να με συγχωρήσεις...

Όταν την άλλη μέρα ο ιερέας πήγε πάλι να τον επισκεφθεί, το κρεβάτι του ήταν άδειο. Ο άρρωστος απεβίωσε το ίδιο βράδυ.

Διαβάζοντας αυτό το περιστατικό, ο νους μας τρέχει στους πρωτοχριστιανικούς χρόνους, τότε που οι διώκτες έδειξαν όλα τα απάνθρωπα σαδιστικά τους ένστικτα, τότε που εφευρέθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν τα πιο απίστευτα βασανιστήρια για να καμφθούν οι μάρτυρες του Χριστού. Από κείνους τους πρώτους διώκτες εμπνεύστηκαν και οι σύγχρονοι διώκτες. Και όχι μόνο θέλησαν να τους μιμηθούν, αλλά και να τους ξεπεράσουν. Έγραφαν με κομπασμό στο περιοδικό "Αντιθρησκευτικός" το 1938: "Σε μας απομένει να διορθώσουμε τα σφάλματα του Διοκλητιανού και των άλλων διωκτών του χριστιανισμού".

Ποιος ήταν αυτός ο σύγχρονος διώκτης δεν μας έγινε γνωστό. Ελπίζουμε ο Θεός να δεχθεί τη μετάνοιά του και να δείξει το έλεός Του.

Ποιος ήταν αυτός ο ιερομάρτυρας αρχιερέας που υπέστη αυτό τον αργό και τόσο βασανιστικό θάνατο; Άγνωστος σε μας, γνωστός όμως στον Θεό. Όπως και αμέτρητοι άλλοι κληρικοί και πιστοί χριστιανοί, που για την αγάπη του Θεού θυσίασαν τη ζωή τους και βρίσκονται κοντά στο θρόνο του Θεού. Αυτούς τους άγνωστους μάρτυρες γιορτάζει η Εκκλησία την Κυριακή των Αγίων Πάντων από πολύ παλιά. Γνωρίζουμε τα ονόματα χιλιάδων αγίων, τους τιμούμε, τους γιορτάζουμε. Όμως πολύ περισσότεροι είναι οι ανώνυμοι, οι άγνωστοι άγιοι, για τους οποίους δεν διασώθηκαν πληροφορίες, δεν γράφτηκαν τα συναξάρια τους. Γι' αυτό και την Κυριακή μετά την Πεντηκοστή "την των απανταχού της οικουμένης εν Ασία, Λιβύη και Ευρώπη, Βορρά τε και Νότω, αγίων πάντων εορτήν εορτάζομεν".

Στο τέλος της δεκαετίας του '80 έληξε η 70χρονη περίοδος των διωγμών της Ρωσικής Εκκλησίας, αλλά και των άλλων χωρών του ανατολικού μπλοκ. Η Εκκλησία αναγεννήθηκε μέσα από τις στάχτες "στολισαμένη ως πορφύραν και βύσσον τα αίματα" των μαρτύρων. Ανακαλύφθηκαν τόποι μαρτυρικοί, λείψανα μαρτύρων, γράφτηκαν οι βίοι τους και συνεχίζουν να γράφονται. Αρκετοί μεταφράστηκαν στα ελληνικά κι έτσι οι φιλάγιοι και φιλομάρτυρες συμπατριώτες μας μπορούν να γνωρίσουν τις άγιες αυτές μορφές που δόξασαν τον Θεό με τη ζωή και το μαρτύριό τους.

π. Νεκτάριος Αντωνόπουλος